Στο επίκεντρο της συνάντησης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, βρέθηκαν η τουρκική προκλητικότητα και η απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί, σε συνδυασμό με το νέο χρηματοδοτικό μηχανισμό, την επισκόπηση των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, καθώς και ο συντονισμός των δύο χωρών,
Μετά το τέλος της συνάντησης, και παρακολουθώντας τις δηλώσεις των δύο αρχηγών κρατών, παρατηρούμε πως ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέβασε τους τόνους όχι μόνο στο θέμα της Αγίας Σοφίας, αλλά και για ευρύτερα τα θέματα στα Ελληνοτουρκικά. Αυτή η κίνηση έρχεται ταυτόχρονα με την σκληρή επίθεση που εξαπέλυσε και ο γάλλος ηγέτης Εμανουέλ Μακρόν κατά της Τουρκίας.
Oι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή
Oι δύο ηγέτες συζήτησαν τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, τις οποίες, όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός, δυστυχώς εξακολουθεί να φορτίζει η επιθετική στάση της Άγκυρας λέγοντας:
«Η ρητορική αλλά και οι ενέργειές της, επιμένουν δυστυχώς να κινούνται εκτός του πλαισίου του Διεθνούς Δικαίου, προκαλώντας όλες τις γειτονικές χώρες. Παραβιάζουν ανοιχτά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά και της Ελλάδας. Στρέφονται συνολικά, θα έλεγα, κατά της Ευρώπης, όχι μόνο κατά των δύο κρατών μας. Οι προκλήσεις είναι πολλές και κοινές και, όπως σας είπα, δεν απευθύνονται μόνο κατά των δύο χωρών μας, απευθύνονται προς σύσσωμη την Ευρώπη, αφού εκτοξεύονται από ένα κράτος το οποίο είναι τυπικά υποψήφιο προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Άρα, χρήζουν και μίας συνολικής ευρωπαϊκής απάντησης»,
«Ελλάδα και Κύπρος συντονιζόμαστε, όπως το κάναμε πάντα και θα εξακολουθούμε να το κάνουμε. Και διακηρύσσουμε ότι η αμφισβήτηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και της διεθνούς νομιμότητας σημαίνει την ώρα για δυναμικότερες αντιδράσεις», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και προσέθεσε: «Ενωμένη και αποφασισμένη, η Ευρώπη οφείλει πλέον να καταρτίσει έναν συγκεκριμένο κατάλογο ενεργειών και κυρώσεων εναντίον μίας χώρας που διεκδικεί ρόλο τοπικού ταραχοποιού, αλλά και εξελίσσεται σε απειλή για την σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου».
Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι η Ελλάδα και η Κύπρος ουδέποτε αρνήθηκαν τον καλόπιστο διάλογο λέγοντας:
«Έναν διάλογο, όμως, ο οποίος θα βασίζεται πάντα στις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, στις αρχές της καλής γειτονίας και κυρίως στις αρχές του σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων της κάθε χώρας. Χωρίς εκβιαστικές πρακτικές και υποβόσκουσες απειλές περί χρήσης βίας»,
Nέος χρηματοδοτικός μηχανισμός
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε ότι ο νέο χρηματοδοτικός μηχανισμός, θα επιτρέψει στις οικονομίες των κρατών-μελών, αλλά και της Ευρώπης συνολικά, να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της πανδημίας. Oι θέσεις Ελλάδας-Κύπρου ταυτίζονται απόλυτα και συμπίπτουν και με τις θέσεις της μεγάλης πλειοψηφίας των εταίρων μας.
Ο πρωθυπουργός είπε για το θέμα:
«Επιμένουμε στο ακέραιο του ύψους των ενισχύσεων που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Υποστηρίζουμε ότι ο κεντρικός τους κορμός πρέπει να είναι οι επιχορηγήσεις και όχι ο δανεισμός και βέβαια επιμένουμε ότι για την διάθεσή τους δεν χρειάζονται πρόσθετες ειδικές προϋποθέσεις. Το ισχύον πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άλλωστε, είναι ήδη λειτουργικό και, όπου απαιτείται, αρκετά αυστηρό»
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι
«πρόκειται για ένα στοίχημα της Ευρώπης, που αφορά μία θεμελιώδη αρχή της, αυτήν της αλληλεγγύης και της ισόρροπης ανάπτυξης… Αλλά πρόκειται και για μια πρόκληση σχετικά με τον τρόπο που η ευρωπαϊκή μας οικογένεια αντιδρά κάθε φορά στα ζητήματα των καιρών. Και, όπως εξήγησα και προσωπικά στον πρόεδρο του Συμβουλίου, τον Σαρλ Μισέλ, με τον οποίον επικοινώνησα και πάλι χθες τηλεφωνικά, μετά το τέλος της Συνόδου δεν πρέπει να γυρίσουμε στις πατρίδες μας χωρίς μία λύση κοινής αποδοχής».
O πρωθυπουργός σημείωσε ότι οι αγορές έχουν υποδεχθεί πολύ θετικά την τολμηρή ευρωπαϊκή αντίδραση, όπως προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τονίζοντας ότι οφείλουμε όλοι να κινηθούμε ταχύτατα.
«Η πρόταση της Κομισιόν είναι ελπιδοφόρα. Είναι σύνθετη. Προϋποθέτει γόνιμους συμβιβασμούς. Είμαι σίγουρος ότι αυτοί θα γίνουν, καθώς καραδοκεί πάντα ένα δεύτερο κύμα κορονοϊού και οι διαδικασίες του Ταμείου Ανάκαμψης δεν πρέπει να είναι απλώς αποτελεσματικές, αλλά πρέπει να είναι και πολύ γρήγορες»,
Αγία Σοφία
Τέλος, οι δύο άνδρες συζήτησαν την απόφαση του Προέδρου Τ. Ερντογάν σχετικά με τον χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας. O πρωθυπουργός ανέφερε λέγοντας:
«Μία απόφαση που ασφαλώς μας πληγώνει ως Έλληνες Χριστιανούς Ορθόδοξους, μας πληγώνει όμως και ως πολίτες του κόσμου. Το θέμα αυτό δεν είναι θέμα ελληνοτουρκικό, δεν είναι καν θέμα ευρωτουρκικό, είναι παγκόσμιο. Είναι πανανθρώπινο ζήτημα».
O πρωθυπουργός επεσήμανε ότι με την οπισθοδρομική αυτή κίνηση, η Τουρκία επιλέγει να κόψει δεσμούς με τον δυτικό κόσμο και τις αξίες του, λέγοντας:
«Εγκαταλείπει ένα πολιτιστικό κεκτημένο πολλών αιώνων, προτιμώντας την εσωστρέφεια. Και τυλίγει με ένα τεχνητό μανδύα ισχύος μία ενέργεια ουσιαστικής αδυναμίας. Γιατί μόνο αδυναμία μπορεί να υποδηλώνει ο υποβιβασμός τέτοιων υποθέσεων σε μοχλούς εσωτερικών χειρισμών».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η Αγία Σοφία αναδείχθηκε σε παγκόσμιο μνημείο, κάτι που δεν αλλάζει. «Γι’ αυτό ακόμα και όσοι το βεβηλώνουν, με το βυζαντινό του όνομα αναγκάζονται να το αποκαλούν: Αγία Σοφία. Γιατί η ιστορία διδάσκει πως η κληρονομιά του κόσμου δεν μπορεί να γίνει διελκυστίνδα μεταξύ των κρατών και ότι τα μνημεία τελικά δεν ταπεινώνονται, αλλά ταπεινώνουν εκείνους που δεν τα σέβονται», σημείωσε και πρόσθεσε: «Η Αγία Σοφία είναι μεγαλύτερη από όλους και τους ξεπερνά όλους, μας ξεπερνά όλους. Θα στέκει, λοιπόν, ακλόνητη στην θέση της, διατηρώντας την ακτινοβολία που εκπέμπει από τον 6ο αιώνα, έχοντας πάντα ακέραιο το ιστορικό και καλλιτεχνικό της φορτίο. Με εμβέλεια που απλώνεται πάνω από χώρες και θρησκείες και με διαστάσεις πολύ μεγαλύτερες από αυτές μίας διοικητικής απόφασης».
Ο πρωθυπουργός επίσης είπε ότι μετά από αυτή την προσβολή γεννιέται το ερώτημα αν η Αγία Σοφία θα μπορεί πλέον να διατηρεί τα ιδιαίτερα προνόμια του παγκόσμιου μνημείου πολιτισμού της UNESCO και τόνισε πως «απέναντι σε αυτή την αχρείαστη, μικρόψυχη πρωτοβουλία της Τουρκίας, η Ελλάδα μελετά την αντίδρασή της σε όλα τα επίπεδα».
«Σε κάθε περίπτωση όμως, αυτό το σύμβολο της ειρηνικής συνύπαρξης, της θρησκευτικής ανεκτικότητας και του πολιτισμού δεν μπορεί να μείνει αιχμάλωτο πολιτικών χειρισμών, ούτε μπορεί να φυλακιστεί τελικά στα μικρά όρια της συγκυρίας. Η Αγία Σοφία άλλωστε έχει εδώ και αιώνες “προειδοποιήσει” κάθε προσκυνητή ή επισκέπτη της με το ρητό επάνω στην κρήνη της: “Νίψον ανομήματα μη μόναν όψιν”. Να ξεπλένεις δηλαδή τα ανομήματά σου και όχι μόνο το πρόσωπό σου»
O Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αφού εξέφρασε την ικανοποίησή του για τα αποτελέσματα των επαφών τους, είπε:
«οι θέσεις μας συμπίπτουν με μια πλειοψηφία ευρωπαϊκών κρατών και έτσι έπρεπε να γίνει ένας συντονισμός, γνωρίζοντας τα περιθώρια μέσα στα οποία θα πρέπει να κινηθούμε προκειμένου να αντιμετωπιστούν η οικονομική κρίση που προέκυψε και τα προβλήματα που προέκυψαν ως αποτέλεσμα της πανδημίας».
Ο κ. Αναστασιάδης επεσήμανε ότι οι δύο χώρες αυτό που επιδιώκουν είναι τον διάλογο, την ειρήνη, την σταθερότητα στην περιοχή. «Δεν είμεθα εμείς που προκαλούμε τον οποιονδήποτε. Αντίθετα, προκαλούμεθα μέσα από έκνομες ενέργειες. Kαι δεν προκαλούμεθα απλώς η Ελλάδα και η Κύπρος, αλλά η Ευρώπη» είπε. Εξέφρασε δε την ικανοποίησή του για τον άριστο συντονισμό των δύο κυβερνήσεων, τη από κοινού αποφασιστικότητα να αντιμετωπίσουν την επιθετικότητα, μέσα από την επιδίωξη ενός ουσιαστικού διαλόγου, μιας ουσιαστικής παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν τη ουσία, που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ενός ουσιαστικού διαλόγου που θα οδηγήσει στην ειρήνη, την σταθερότητα και βεβαίως στο σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.
«Δεν θα επιτρέψουμε να επικρατήσει αυτό που η Τουρκία επιδιώκει. Δηλαδή, να υποκύψουμε στην πρόκληση για να δημιουργηθεί μία κρίση αχρείαστη… Aυτό που από κοινού θα πράξουμε είναι να δούμε πώς ενεργοποιείται αποτελεσματικότερα η Ευρωπαϊκή Ένωση».
«Η Αγία Σοφία ανήκει στους ορθόδοξα, καθολικά, διαμαρτυρόμενους ανά τον κόσμο που σέβονται την πολιτιστική κληρονομιά. Γιατί η Αγία Σοφία είναι ένα -αν θέλετε- απόκτημα, μία κληρονομιά πολιτιστική που δεν ξεχωρίζει θρησκευτική ταυτότητα, αλλά ήταν ένα σύμβολο ενός μεγαλουργήματος του 6ου αιώνα. Συνεπώς, από κοινού θα ενεργήσουμε, και μαζί μας οι απανταχού πολιτισμένοι άνθρωποι και πολιτικοί και πολίτες, έτσι ώστε να σταλεί ισχυρό το μήνυμα πως είναι αδιανόητο στην σύγχρονη εποχή να περιφρονούνται με τόση αμετροέπεια πολιτιστικά κληρονομήματα»,
Τέλος, ο κ. Αναστασιάδης ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του κυπριακού ελληνισμού για τη διαχρονική στήριξη στα δίκαια και δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, «που δεν καλύπτουν μόνο τους Ελληνοκύπριους», όπως είπε, «αλλά και τους συμπατριώτες μου Τουρκοκύπριους».
Με πληροφορίες από: – ΑΠΕ-ΜΠΕ – Skai – Alfa –
Cover Photo by Greek Flag – Ελληνική Σημαία
By Alex Ammohostianos
